شکر تیغال شِکَرتیغال (Echinops) سرده‌ای از گیاهان چندساله‌است. نام‌های دیگر آن در قدیم شکرتیار، خارشکر و تیغ قندک بوده‌است. شکر تیغال که براحتی در آب حل میشود دارای ۲۳ درصد قند ترهالوز، طعمی شیرین و لعاب‌دار است و بعنوان لینت بخش و برطرف‌کننده سرفه و نیز پائین آورنده تب مصرف میشود.
شکرتیغال گیاهی است خاردار به شکل خارخسک که گل هایش به شکل گلوله ای خاردار و آبی رنگ در انتهای ساقه قرار دارند. این گیاه در سراسر بر قدیم می روید. بر روی برگ ها و ساقه این گیاه حشره ای از راسته قاب بالان بنام خزوکک برای نگهداری تخم ها و نوزاد خود پیله ای می تند به اندازه یک فندق که سفیدرنگ است. نوزاد پس از آن که به حشره بالغ بدل شد، پیله را سوراخ می کند و از آن خارج می شود. جنس پیله این حشره که از ترشحات گیاه شکرتیغال ساخته شده ترکیبی از مواد سلولزی و نشاسته و مواد ازته و به مقدار زیاد (در حدود ۲۵ درصد) قند مخصوصی بنام ترهالوز است. در پزشکی قدیم از این پیله که بنام شکرتیغال یا گل تیغال می نامند به عنوان ملین و متعادل کننده دستگاه گوارش استفاده می کردند. در بازار منظور از شکرتیغال همین گل تیغال پیله خزوکک است و خود گیاه را به نام تیغال می نامند.[۱]
این گیاه به گفته حکیم بوعلی سینا در جلد دوم کتاب قانون، پیشگیری کننده از مارگزیدگی و پادزهر نیش حشرات موذی است.
عباس جندقی
اضافه کردن نظر